Te Kura o Hirangi

Education institution number:
497
School type:
Composite
School gender:
Co-Educational
Definition:
Designated Character School
Total roll:
276
Telephone:
Address:

29 Mawake Place, Turangi

View on map

Te Kura o Hīrangi - 27/01/2020

Te Pūrongo Arotake Mātauranga Kura ā-Iwi

Te Kura ā-Iwi

Te Kura o Hīrangi

Te tau a te Tāhuhu o te Mātauranga

497

Te tūwāhi

Kei Tūrangi

Te Pūtake

E mahi ngātahi ana Te Tari Arotake Mātauranga me Ngā Kura ā-Iwi o Aotearoa ki te kapo atu mā te kaupapa nei a Whāia ngā ara painga kia angitu ai, i te huarahi mātauranga o ngā ākonga i poipoia ki te mātauranga o Ngā Kura ā-Iwi.

Te Horopaki

Kei te tino aronui Te Kura o Hīrangi ki te whai oranga o ngā uri, ngā whānau, me te hapori. Ka whai whakaaro nui te whānau o te kura ki ‘Te huarahi o Ngātoroirangi’ me te ‘Tūwharetoatanga’, tae atu ki te whakauka i ngā kawa me ngā tikanga o Ngāti Tūwharetoa ki te Mātāpuna. E mōhio ana te whānau, ko te ūkaipōtanga, te ahikā, me te haukāingatanga, ētahi tino tohu o te oranga o te iwi. Ka whakamanahia te whai pānga nui o ngā tino hononga ki ngā kaumātua, te iwi, me ngā marae ki tēnā e wawatahia ana mō ngā uri.

Te Tauāki a te Whānau

He ruarua kupu wēnei e whakaatu atu ai i ngā tini āhuatanga e hua mai ana i roto i ngā pātū akomanga o te kura e kōrerohia nei, arā, ko Te Kura o Hīrangi. He nui ngā hua ki tōku whānau i roto i ngā tau, engari mōku ake karekau he hua i tua atu i te hariharinga i ngā mokopuna ki ngā whenua i nohoia ai e wō tātau tīpuna me te whakaako i a rātau ki ngā niao whānui o ngā pito whenua taurikura ki a Tūwharetoa e mōhio ai rātau ki tō rātau taha Tūwharetoa, nō te whenua te reo, nō te awa te reo, nō te maunga, nō te ngahere. Ko te akomanga tūturu a te Māori, ko te taiao! Koia te painga a Te Kura o Hīrangi.

Ngā Kōrero a ngā Manu Pīrere

I tīmata ai tā mātou whai i te huarahi Māori i te kōhanga reo. I te ngāwari noa te whakawhiti i te reanga ako o ngā taitamariki ki te reanga ako o ngā taiohi, ā, tae rawa atu ki te wharekura.

Koia rā te wā i āta whakapuaki mai taku aronga nui ki te haka me te ao waiata, i taku mōhio tonu koia rā te huarahi mōku.

He kāinga rua. He nui tōku aroha mō te kura, mō tōku whānau tonu.

E whāngai ana ahau i ngā mātāpono o te kura nei ki aku tamariki. He tino Māori nei te kura. Kua āta whakatōngia ngā tikanga marae.

Te Whakarāpopototanga o ngā Whakaaturanga

Te Tauāki I tāutuhia e Te Tari Arotake Mātauranga ngā wāhanga arotahinga me ngā whai pānga matua. 

Ngā Wāhanga Arotahinga
Ngā Huarahi Pakirehua  

Ngā Whai Pānga
I tāutuhia ēnei āhuatanga matua i te wā o te arotake. 

Te Whai Tukuihotanga me te Whakaaweawe
  • Te tū tangata hei uri o Tūwharetoa
  • Ngā kaumātua me ngā kuia
  • Ngā tikanga me ngā kawa
  • Ngā waiata, ngā haka, me ngā mōteatea o Tūwharetoa
  • Ngā tuākana me ngā tēina
  • Ngā whai wāhitanga ki te ārahi
  • Ngā uara o te kura
  • Ngā hononga
  • Te whakawhanaungatanga
  • Kua tohaina ngā tūranga me ngā kawenga mahi
  • Te tū hei tangata whenua
  • Te whanaungatanga
  • Te aroha, te manaaki, te tautoko, me te awhi
  • Te aronga toi whenuatanga
  • Te marau ā-hapori
  • Ngā whakapapa
Te pakari o te tinana, te whatumanawa, me te tū tangata   
  • Ngā whai wāhitanga ki te ārahi
  • Ngā mahinga
  • Ngā tūmanako
  • Ngā uara
  • Te taiao ako
  • Te whanaungatanga
  • Ngā whakapapa
  • Te aroha, te manaaki, te tautoko, me te awhi
  • Ngā hōtaka akoranga me ngā hōtaka atawhai
  • Ngā whai wāhitanga ki tua atu i te marautanga
  • Te whakaako i Te Taumata Mātauranga ā-Motu kua Taea
  • Te whakaako ā-rōpū
  • Te ako ngātahi
  • Te whai whakaaro nui i roto i ngā hononga, i te mahi ngātahi
  • Ngā whai wāhitanga hākinakina
  • Ngā whai wāhitanga kapa haka 
Ngā Whakawhitinga
  • Ngā rautaki i āta whakaarohia ai
  • Kāhui Ako
  • He aronga ngātahi
  • Te noho o te tuakana me te teina
  • Te mahi tahi
  • Ka hui ā-kura
  • Ka mahi ā-kura
  • Kuia
  • Ngā tūmanako 
Te Whānau
  • Ngā Manu Pīrere
  • He mātātoa
  • He kaiwhakatau
  • He nui ngā tūmanako
  • Ngā uara
  • Ngā hononga ki te iwi, ki ngā hapū, ā, ki ngā marae hoki
  • He nui ngā tūmanako
  • Kei te haumaru te taiao e poipoi ana, e whakakotahi ana hoki i te hunga
  • Ka aro nui
  • Te whakapai ake me te rōnakitanga
  • Te whakarato me te tautoko
  • Te huarewa a te whānau
  • Te whai wāhi atu ki te tautoko
  • Ngā hononga
  • Te ū o ngā whakatupuranga katoa ki te kaupapa
  • He aronga nahanaha
Te Ārahitanga 
  • Ngā Manu Pīrere
  • Te ārahi mā te whakatauira
  • Te whakapakari ake i te tū takitahi
  • Te rōnakitanga
  • E whakakipakipa ana
  • He mātau
  • He kiritoa
  • Kei te nahanaha
  • E whai hua ana
  • E whakaaweawe ana
  • Ka mahi auaha
  • E whai wāhi atu ana ki te iwi, ki ngā hapū, me ngā marae
  • He hakune
  • He riterite
  • Whāia ngā tapuwae o Ngātoroirangi
  • Pono ki te kaupapa
  • Ngā uara
  • Te kotahitanga

Te Whakarāpopototanga Whānui

I kitea e Te Tari Arotake Mātauranga:

  • e whakatinana ana ngā Manu Pīrere i te angitu
  • ko te mātauranga rumaki reo Māori, he mātauranga huarewa
  • ka uru atu, ka whakaaweawe, ka ārahi, ka whai wāhi mātātoa atu te whānau ki te angitu o te mātauranga
  • ka kitea ki ngā kaiārahi tūtoro paetawhiti nei te ngākau nui me te pūkeke kia whakaahuatia
  • he kaihuawaere ngā kaiako e arotahi atu ana ki te whakarato i ngā whakaakoranga me ngā akoranga o te kounga kairangi
  • ka noho mātua rā ko te oranga ā-whatumanawa, ā-tinana, ā-wairua, ā-hinengaro hoki.

Tērā ka whakahaeretia e Te Tari Arotake Mātauranga te arotake whai muri o Te Kura o Hīrangi, hei aromātai Wai-pūau nui.

Wai
Te awa e rere atu ana i te mātāpuna ki te moana. 

Wai-hōpua
‘te mātāpuna o te wai’
E whakanui ana i te pitomata.

Wai-kāuru
‘te hōkikitanga’
Ka puta te wai i te hōpua, ā, ka tīmata tana kōpikopiko. 

Wai-kōmiro
‘ngā au tere’
Kua puta te awa, ā, ka kōmiro haere. 

Wai-pūau nui
‘te pūau nui o te awa’
Kua tae atu te awa ki te moana. Kei te toitū te awa, ko tōna au kaha e ahu mai ana i te tini o ōna hikuawa. He mana tōna, ā, e rangona ana āna taiheke i tana whāroa, i tana whānui, heoi anō rā, i tua atu rā ki te moana waiwai. 

Te Whakatau a te Poari ki ngā Wāhanga Tautukunga

I mua atu i te whakahaerenga o te arotake i whakatutukihia e te poari me te tumuaki he Tauāki Kupu Tūturu a Te Poumarumaru mā Te Tari Arotake Mātauranga, me tētahi Rārangi Arowhai Tātari Whaiaro. I roto i ēnei tuhinga i oati rātou i whāia e rātou ngā huarahi whai take hei whakatutuki i ā rātou herenga ā-ture e pā ana ki:

  • ngā whakahaere a te poari
  • te marautanga
  • ngā whakahaere mō te hauora, te haumaru, me te oranga tinana
  • ngā whakahaere o ngā kaimahi
  • ngā whakahaere o te pūtea
  • ngā whakahaere o ngā rawa me ngā taonga.

Gloria Takuira

Toka ā-nuku Whakakapi

Te Uepū ā-Motu

27 Kohitātea, 2020

Ngā Kura ā Iwi Education Review Report

Kura ā-Iwi

Te Kura o Hīrangi

Ministry of Education Profile Number

497

Location

Tūrangi

Our purpose

The Education Review Office (ERO) and Ngā Kura ā-Iwi (NKāI) are working together to capture the journey of learners who have experienced a Ngā Kura ā-Iwi education, Whāia Ngā Ara Painga Kia Angitu Ai.

Background

Te Kura o Hīrangi places a strong focus on the wellbeing of uri, whānau and the community. The kura whānau recognise ‘Te huarahi o Ngātoroirangi’ and ‘Tūwharetoatanga’ including the preservation of kawa and tikanga of Ngāti Tūwharetoa ki te Mātāpuna. The whānau acknowledge that ūkaipōtanga, ahikā and haukāingatanga are important indicators of iwi wellness. Strong partnerships with kaumātua, iwi and marae are valued and critical to the vision for uri.

Whānau statement

He ruarua kupu wēnei e whakaatu atu ai i ngā tini āhuatanga e hua mai ana i roto i ngā pātū akomanga o te kura e kōrerohia nei, arā, ko Te Kura o Hīrangi. He nui ngā hua ki tōku whānau i roto i ngā tau, engari mōku ake karekau he hua i tua atu i te hariharinga i ngā mokopuna ki ngā whenua i nohoia ai e wō tātau tīpuna me te whakaako i a rātau ki ngā niao whānui o ngā pito whenua taurikura ki a Tūwharetoa e mōhio ai rātau ki tō rātau taha Tūwharetoa, nō te whenua te reo, nō te awa te reo, nō te maunga, nō te ngahere. Ko te akomanga tūturu a te Māori, ko te taiao! Koia te painga a Te Kura o Hīrangi.

Manu Pīrere Kōrero

It started from kōhanga reo, our whole Māori journey.

It was quite a breeze to go from taitamariki into taiohi and into wharekura.

That’s where the haka and music side of me started rolling and that’s kind of where I found out where I wanted to be, what I wanted to do.

It’s another home.
I love that kura, it’s with my whānau.

I feed the principles of this kura to these kids.
It was very Māori. Tikanga marae was embedded.

Summary of Findings

Statement The Education Review Office identified areas of focus and key elements of influence.

Areas of Focus
Lines of Inquiry

Elements of influence
These core components were identified during the review.

Culturally autonomous and influential
  • Tūwharetoa identity
  • Kaumātua and kuia
  • Tikanga and kawa
  • Ngā waiata, haka, mōteatea o Tūwharetoa
  • Tuakana, teina
  • Leadership opportunities
  • Kura values
  • Connections
  • Relationships
  • Delegated roles and responsibilities
  • Tangata whenua roles
  • Whanaungatanga
  • Aroha, manaaki, tautoko, āwhi
  • Sense of belonging
  • Local curriculum
  • Whakapapa
Physically, emotionally and socially intelligent
  • Leadership opportunities
  • Routines
  • Expectations
  • Values
  • Learning environment
  • Whanaungatanga
  • Whakapapa
  • Aroha, manaaki, tautoko, āwhi
  • Learning and care programmes
  • Extra curricula opportunities
  • Teach National Certificate in Educational Achievement (NCEA)
  • Team teaching
  • Collaborative learning
  • Considerate, cooperative relationships
  • Sporting opportunities
  • Kapahaka opportunities
Transitions
  • Deliberate strategies
  • Kāhui Ako
  • Collective focus
  • Tuakana, teina
  • Mahitahi
  • Hui ā kura
  • Mahi ā kura
  • Nanny
  • Expectations 
Whānau
  • Manu Pīrere
  • Active
  • Decision makers
  • High expectations
  • Values
  • Connections to iwi, hapū and marae 
  • High expectations
  • Safe, nurturing, inclusive environment
  • Responsive
  • Improvement and sustainability
  • Resourcing and support
  • Whānau transformation
  • Contribution
  • Networks
  • Inter-generational commitment
  • Strategic direction
Leadership
  • Manu Pīrere
  • Lead by example
  • Build independence
  • Sustainability
  • Motivated
  • Diligent
  • Disciplined
  • Well organised
  • Effective
  • Aspirational
  • Innovative
  • Contribute to iwi, hapū, marae
  • Strategic
  • Consistent
  • Whaia ngā tapuwae o Ngātoroirangi
  • Pono ki te kaupapa
  • Values
  • Collective

Overarching Conclusion

The Education Review Office found that:

  • Manu Pīrere epitomise success
  • te reo Māori immersion education is transformational
  • whānau, hapū and iwi participate, influence, lead and actively contribute to education success
  • leaders as visionaries display commitment and drive for a transformation
  • kaiako as facilitators focus on the provision of high-quality teaching and learning
  • emotional, physical, spiritual and intellectual wellbeing are paramount.

The next ERO review of Te Kura o Hīrangi will be a Wai pūaunui–Evaluation.

LEVEL CONCEPT - Water
The river that makes its way from the source heading to the sea.

Wai-hōpua
‘source of water’
Acknowledging potential.

Wai-kāuru
‘head waters’
The river emerges from the source and begins a meandering course.

Wai-kōmiro
‘swift waters’
The river has emerged and begins to build momentum.

Wai-pūaunui
‘great river mouth’
The river has reached the sea. It is sustainable, it draws it’s strength from more than one source. It is influential, as its current is felt across it’s length and breadth and beyond to the ocean.

Board assurance on legal requirements

Before the evaluation, the board of trustees and principal completed the ERO Te Poumarumaru Assurance Statement and Self-Audit Checklists. In these documents they attested that they had taken all reasonable steps to meet their legislative obligations related to:

  • board administration
  • curriculum
  • management of health, safety and welfare
  • personnel management
  • financial management
  • asset management.

Gloria Takuira

Acting Toka ā Nuku

Te Uepū-ā-Motu – Māori Review Services

27 January 2020

Te Kura o Hīrangi - 27/01/2020

Te Pūrongo Arotake Mātauranga Kura ā-Iwi

Te Kura ā-Iwi

Te Wharekura o Hīrangi

Te tau a te Tāhuhu o te Mātauranga

497

Te tūwāhi

Kei Tūrangi

Te Pūtake

E mahi ngātahi ana Te Tari Arotake Mātauranga me Ngā Kura ā-Iwi o Aotearoa ki te kapo atu mā te kaupapa nei a Whāia ngā ara painga kia angitu ai, i te huarahi mātauranga o ngā ākonga i poipoia ki te mātauranga o Ngā Kura ā-Iwi.

Te Horopaki

Kei te tino aronui Te Kura o Hīrangi ki te whai oranga o ngā uri, ngā whānau, me te hapori. Ka whai whakaaro nui te whānau o te kura ki ‘Te huarahi o Ngātoroirangi’ me te ‘Tūwharetoatanga’, tae atu ki te whakauka i ngā kawa me ngā tikanga o Ngāti Tūwharetoa ki te Mātāpuna. E mōhio ana te whānau, ko te ūkaipōtanga, te ahikā, me te haukāingatanga, ētahi tino tohu o te oranga o te iwi. Ka whakamanahia te whai pānga nui o ngā tino hononga ki ngā kaumātua, te iwi, me ngā marae ki tēnā e wawatahia ana mō ngā uri.

Te Tauāki a te Whānau

He ruarua kupu wēnei e whakaatu atu ai i ngā tini āhuatanga e hua mai ana i roto i ngā pātū akomanga o te kura e kōrerohia nei, arā, ko Te Kura o Hīrangi. He nui ngā hua ki tōku whānau i roto i ngā tau, engari mōku ake karekau he hua i tua atu i te hariharinga i ngā mokopuna ki ngā whenua i nohoia ai e wō tātau tīpuna me te whakaako i a rātau ki ngā niao whānui o ngā pito whenua taurikura ki a Tūwharetoa e mōhio ai rātau ki tō rātau taha Tūwharetoa, nō te whenua te reo, nō te awa te reo, nō te maunga, nō te ngahere. Ko te akomanga tūturu a te Māori, ko te taiao! Koia te painga a Te Kura o Hīrangi.

Ngā Kōrero a ngā Manu Pīrere

I tīmata ai tā mātou whai i te huarahi Māori i te kōhanga reo. I te ngāwari noa te whakawhiti i te reanga ako o ngā taitamariki ki te reanga ako o ngā taiohi, ā, tae rawa atu ki te wharekura.

Koia rā te wā i āta whakapuaki mai taku aronga nui ki te haka me te ao waiata, i taku mōhio tonu koia rā te huarahi mōku.

He kāinga rua. He nui tōku aroha mō te kura, mō tōku whānau tonu.

E whāngai ana ahau i ngā mātāpono o te kura nei ki aku tamariki. He tino Māori nei te kura. Kua āta whakatōngia ngā tikanga marae.

Te Whakarāpopototanga o ngā Whakaaturanga

Te Tauāki I tāutuhia e Te Tari Arotake Mātauranga ngā wāhanga arotahinga me ngā whai pānga matua. 

Ngā Wāhanga Arotahinga
Ngā Huarahi Pakirehua  

Ngā Whai Pānga
I tāutuhia ēnei āhuatanga matua i te wā o te arotake. 

Te Whai Tukuihotanga me te Whakaaweawe
  • Te tū tangata hei uri o Tūwharetoa
  • Ngā kaumātua me ngā kuia
  • Ngā waiata, ngā haka, me ngā mōteatea o Tūwharetoa
  • Te hāpai i te iwi, i ngā hapū, ā, i ngā marae hoki
  • Ngā tuākana me ngā tēina
  • Te mahi tahi
  • Te ako ā-horopaki
  • Ngā whai wāhitanga ki te ārahi
  • Te kaitiakitanga
  • Ngā tikanga me ngā kawa
  • Te aronga toi whenuatanga
  • Te whanaungatanga
  • Te haumaru me te mauritau o te taiao
  • Te aroha me te manaaki
  • Ngā taunekeneke
  • Ngā hononga whakaute
  • Te whai kawenga hei tangata whenua
Te pakari o te tinana, te whatumanawa, me te tū tangata   
  • Te angitu i roto i ngā mahi hākinakina
  • Te angitu i roto i te kapa haka
  • Te mauri, te tapu, me te wairua
  • Ngā wāhi i āta waihangatia ai
  • Te whanaungatanga
  • Te manaakitanga me te whai whakaaro nuitanga i roto i ngā taunekeneke
  • Te whakaako me te ako
  • Te aroha me te manaaki
  • Te haumaru me te mauritau o te taiao
  • Ngā hononga whakaute
  • Te whakapapa
  • Te whānuitanga o ngā whai wāhitanga
  • Ngā uara
Te kōkiri i te ākonga i a ia anō, ā-hinengaro, ā-mātauranga hoki
  • He nui ngā tūmanako
  • Ka whakaako i Te Taumata Mātauranga ā-Motu kua Taea
  • Te whanaungatanga
  • Kāhui ako
  • Te whakamahere i ngā huarahi
  • Ngā whakaritenga ngātahi
  • E whakakipakipa ana ngā hōtaka akoranga
  • Te whakaako me te ako
  • Te taiao mātauranga
  • Ngā tohu mātauranga matua
  • Ngā akoranga e hāngai pū ana ki te ākonga
  • Te whakaute o ngā hononga
  • He pukukata, he atawhai hoki tō ngā taunekeneke
  • Ngā tūmanako o te whānau 

Te Whānau

  • Ngā Manu Pīrere
  • Ngā uara
  • He kaiwhakatau
  • Ngā hononga ki te iwi, ki ngā hapū, ā, ki ngā marae hoki
  • He nui ngā tūmanako
  • Kei te haumaru te taiao e poipoi ana, e whakakotahi ana hoki i te hunga
  • Te whakapai ake me te rōnakitanga
  • Te whakarato me te tautoko
  • Te huarewa a te whānau
  • Te whai wāhi atu ki te tautoko
  • Ngā pātuitanga
  • Te ū o ngā whakatupuranga katoa ki te kaupapa
  • He aronga nahanaha
  • He mātātoa
  • He nui ngā tūmanako
  • Ka aro nui
Te Ārahitanga 
  • Ngā Manu Pīrere
  • Te ārahi mā te whakatauira
  • Te whakapakari ake i te tū takitahi
  • Te rōnakitanga
  • E whakakipakipa ana
  • He mātau
  • He kiritoa
  • Kei te nahanaha
  • E whai hua ana
  • E whakaaweawe ana
  • Ka mahi auaha
  • E whai wāhi atu ana ki te iwi, ki ngā hapū, me ngā marae
  • He hakune
  • He riterite

  • Whāia ngā tapuwae o Ngātoroirangi
  • Pono ki te kaupapa
  • Ngā uara
  • Te kotahitanga

Te Whakarāpopototanga Whānui

I kitea e Te Tari Arotake Mātauranga:

  • E whakatinana ana ngā Manu Pīrere i te angitu.
  • Ko te mātauranga rumaki reo Māori, he mātauranga huarewa.
  • Ka uru atu, ka whakaaweawe, ka ārahi, ka whai wāhi mātātoa atu te whānau ki te angitu o te mātauranga.
  • Ka kitea ki ngā kaiārahi tūtoro paetawhiti nei te ngākau nui me te pūkeke kia whakaahuatia.
  • He kaihuawaere ngā kaiako e arotahi atu ana ki te whakarato i ngā whakaakoranga me ngā akoranga o te kounga kairangi.
  • Ka noho mātua rā ko te oranga ā-whatumanawa, ā-tinana, ā-wairua, ā-hinengaro hoki.

Tērā ka whakahaeretia e Te Tari Arotake Mātauranga te arotake whai muri o Te Wharekura o Hīrangi, hei aromātai Wai-pūau nui.

Wai
Te awa e rere atu ana i te mātāpuna ki te moana. 

Wai-hōpua
‘te mātāpuna o te wai’
E whakanui ana i te pitomata.

Wai-kāuru
‘te hōkikitanga’
Ka puta te wai i te hōpua, ā, ka tīmata tana kōpikopiko. 

Wai-kōmiro
‘ngā au tere’
Kua puta te awa, ā, ka kōmiro haere. 

Wai-pūau nui
‘te pūau nui o te awa’
Kua tae atu te awa ki te moana. Kei te toitū te awa, ko tōna au kaha e ahu mai ana i te tini o ōna hikuawa. He mana tōna, ā, e rangona ana āna taiheke i tana whāroa, i tana whānui, heoi anō rā, i tua atu rā ki te moana waiwai. 

Te Whakatau a te Poari ki ngā Wāhanga Tautukunga

I mua atu i te whakahaerenga o te arotake i whakatutukihia e te poari me te tumuaki he Tauāki Kupu Tūturu a Te Poumarumaru mā Te Tari Arotake Mātauranga, me tētahi Rārangi Arowhai Tātari Whaiaro. I roto i ēnei tuhinga i oati rātou i whāia e rātou ngā huarahi whai take hei whakatutuki i ā rātou herenga ā-ture e pā ana ki:

  • ngā whakahaere a te poari
  • te marautanga
  • ngā whakahaere mō te hauora, te haumaru, me te oranga tinana
  • ngā whakahaere o ngā kaimahi
  • ngā whakahaere o te pūtea
  • ngā whakahaere o ngā rawa me ngā taonga.

Gloria Takuira

Toka ā-nuku Whakakapi

Te Uepū ā-Motu

27 Kohitātea, 2020

Ngā Kura ā Iwi Education Review Report

Kura ā-Iwi

Te Wharekura o Hīrangi

Ministry of Education Profile Number

497

Location

Tūrangi

Our purpose

The Education Review Office (ERO) and Ngā Kura ā-Iwi (NKāI) are working together to capture the journey of learners who have experienced a Ngā Kura ā-Iwi education, Whāia Ngā Ara Painga Kia Angitu Ai.

Background

Te Kura o Hīrangi places a strong focus on the wellbeing of uri, whānau and the community. The kura whānau recognise ‘Te huarahi o Ngātoroirangi’ and ‘Tūwharetoatanga’ including the preservation of kawa and tikanga of Ngāti Tūwharetoa ki te Mātāpuna. The whānau acknowledge that ūkaipōtanga, ahikā and haukāingatanga are important indicators of iwi wellness. Strong partnerships with kaumātua, iwi and marae are valued and critical to the vision for uri.

Whānau statement

He ruarua kupu wēnei e whakaatu atu ai i ngā tini āhuatanga e hua mai ana i roto i ngā pātū akomanga o te kura e kōrerohia nei, arā, ko Te Kura o Hīrangi. He nui ngā hua ki tōku whānau i roto i ngā tau, engari mōku ake karekau he hua i tua atu i te hariharinga i ngā mokopuna ki ngā whenua i nohoia ai e wō tātau tīpuna me te whakaako i a rātau ki ngā niao whānui o ngā pito whenua taurikura ki a Tūwharetoa e mōhio ai rātau ki tō rātau taha Tūwharetoa, nō te whenua te reo, nō te awa te reo, nō te maunga, nō te ngahere. Ko te akomanga tūturu a te Māori, ko te taiao! Koia te painga a Te Kura o Hīrangi.

Manu Pīrere Kōrero

It started from kōhanga reo, our whole Māori journey.

It was quite a breeze to go from taitamariki into taiohi and into wharekura.

That’s where the haka and music side of me started rolling and that’s kind of where I found out where I wanted to be, what I wanted to do.

It’s another home.

I love that kura, it’s with my whānau.

I feed the principles of this kura to these kids.

It was very Māori. Tikanga marae was embedded.

Summary of Findings

Statement The Education Review Office identified areas of focus and key elements of influence.

Areas of Focus
Lines of Inquiry

Elements of influence
These core components were identified during the review.

Culturally autonomous and influential
  • Tūwharetoa identity
  • Kaumātua and kuia
  • Ngā waiata, haka, mōteatea o Tūwharetoa
  • Contribute to iwi, hapū, marae
  • Tuakana, teina
  • Mahitahi
  • Contextual learning
  • Leadership opportunities
  • Kaitiakitanga
  • Tikanga, kawa
  • Sense of belonging
  • Whanaungatanga
  • Safe, secure environment
  • Aroha, manaaki
  • Interactions
  • Respectful relationships
  • Tangata whenua responsibilities
Physically, emotionally and socially intelligent
  • Sporting success
  • Kapahaka success
  • Mauri, tapu and wairua
  • Designated spaces
  • Whanaungatanga
  • Caring, considerate interactions  
  • Teaching and learning
  • Aroha, manaaki
  • Safe, secure environment
  • Respectful relationships
  • Whakapapa
  • Range of opportunities
  • Values 
Intellectually and academically independent
  • High expectations
  • Teach National Certificate of Educational Achievement (NCEA)
  • Whanaungatanga
  • Kāhui ako
  • Pathway planning
  • Collaborative practise
  • Motivating learning programmes
  • Teaching and learning
  • Education environment
  • Tertiary qualifications
  • Learner centred
  • Respectful relationships
  • Humorous, warm interactions
  • Whānau expectations 
Whānau
  • Manu Pīrere
  • Values
  • Decision makers
  • Connections to iwi, hapū and marae
  • High expectations
  • Safe, nurturing, inclusive environment
  • Improvement and sustainability
  • Resourcing and support
  • Whānau transformation
  • Contribution
  • Networks
  • Inter-generational commitment
  • Strategic direction
  • Active
  • High expectations
  • Values
  • Responsive 

Areas of Focus
Lines of Inquiry

Elements of influence
These core components were identified during the review.

Leadership

  • Manu Pīrere
  • Lead by example
  • Build independence
  • Sustainability
  • Motivated
  • Diligent
  • Disciplined
  • Well organised
  • Effective
  • Aspirational
  • Innovative
  • Contribute to iwi, hapū, marae
  • Strategic
  • Consistent
  • Whaia ngā tapuwae o Ngātoroirangi
  • Pono ki te kaupapa
  • Values
  • Collective 

Overarching Conclusion

The Education Review Office found that:

  • Manu Pīrere epitomise success
  • Te reo Māori immersion education is transformational
  • Whānau, hapū and iwi participate, influence, lead and actively contribute to education success
  • Leaders as visionaries display commitment and drive for a transformation
  • Kaiako as facilitators focus on the provision of high-quality teaching and learning
  • Emotional, physical, spiritual and intellectual wellbeing are paramount.

The next ERO review of Te Wharekura o Hīrangi will be a Wai pūaunui–Evaluation.

LEVEL CONCEPT - Water
The river that makes its way from the source heading to the sea.

Wai-hōpua
‘source of water’
Acknowledging potential.

Wai-kāuru
‘head waters’
The river emerges from the source and begins a meandering course.

Wai-kōmiro
‘swift waters’
The river has emerged and begins to build momentum.

Wai-pūaunui
‘great river mouth’
The river has reached the sea. It is sustainable, it draws it’s strength from more than one source. It is influential, as it’s current is felt across it’s length and breadth and beyond to the ocean.

Board assurance on legal requirements

Before the evaluation, the board of trustees and principal completed the ERO Te Poumarumaru Assurance Statement and Self-Audit Checklists. In these documents they attested that they had taken all reasonable steps to meet their legislative obligations related to:

  • board administration
  • curriculum
  • management of health, safety and welfare
  • personnel management
  • financial management
  • asset management.

Gloria Takuira

Acting Toka ā Nuku

Te Uepū-ā-Motu – Māori Review Services

27 January 2020